Ushbu maqolada yosh erkin kurashchilarning mashgʻulot davomida jismoniy tayyorgarlik koʻrsatkichlari hamda psixofiziologik jarayonlari tadqiq etiladi. Yosh kurashchilarning psixofiziologik tayyorgarlik davrining umum tayyorlov bosqichida asosiy eʼtibor 14-15 yoshli erkin kurashchilarning har tomonlama umumiy jismoniy tayyorgarlik koʻrishlarigа hamda psixofiziologik holatlariga qaratiladi.

Mazkur maqolada mushaklarning asosiy kuchi va barqarorligini tekshirish haqida umumiy ma’lumot berilgan. Orqa mushaklarning maksimal izometrik kuchini va ularning chidamliligini an’anaviy o‘lchash bilan taqqoslaganda, sport va reabilitatsiya amaliyotida og‘irliklarni ko‘tarish va gavda aylanishi natijasida hosil bo‘lgan quvvatni baholashning yangi usullari qo‘llanilgan. Ushbu yangi yondashuv mashqlar dasturlaridan so‘ng mushaklar kuchi va barqarorligidagi kichik o‘zgarishlarni aniqlash uchun aniqroq shart-sharoitlarni ta’minlaydi va turli yoshdagi va jismoniy tayyorgarlik darajasidagi odamlarda asosiy ko‘rsatkichlarni aniqlashda sezgirroqdir.

Maqolada mashg'ulotlardan so'ng futbolchilarning aerob ko'rsatkichlari va yurak qon tomir holatining ta'siri ko'rib chiqildi. O'rganilayotgan o'yinchilarning aerob ko'rsatkichlari o'rtacha darajada ekanligi aniqlandi. Ko'pchilik o'yinchilarning funktsional ko'rsatkichlari va ularning yurak-qon tomir tizimining jismoniy faoliyatga bo'lgan munosabatidagi individual farqlar ham aniqlandi.

Mazkur maqolada sport maktablari trenerlari tomonidan sport zaxirasini tayyorlash bosqichlarida o‘quvchi-sportchilarni psixofiziologik kuzatishning ustuvor yo‘nalishlarining psixologik sharhi bayon qilingan. Shuningdek, maqolada o‘quvchi-sportchilarni texnik, taktik va psixologik tayyorlashdagi mexanizmlar psixofiziologik tadqiqotlar kontekstida o‘rganilgan.

Maqolada 15-16 yoshdagi maktab o‘quvchilarining jismoniy rivojlanishi, funksional holati va sog‘lig‘i holatini qiyosiy baholash dinamikasida imkon beradigan mavjud usullardan foydalanilgan. Jismoniy rivojlanish darajasini, moslashish qobiliyatini oshirishga katta hissa qo‘shganligi, o‘rganilgan maktab o‘quvchilari muntazam ravishda sport bilan shug‘ullanishlari, xususan, gandbol va futbol bilan shug‘ullanishlari bilan bog‘liq bo‘lib, bu harakat faolligini yuqori darajada ushlab turishga imkon beradi, bu esa salomatlikni saqlash va mustahkamlashga yordam beradi. 15-16 yoshdagi maktab o‘quvchilarining sog‘lig‘ini tashxislash usuli turli darajadagi moslashish qobiliyatiga ega bo‘lgan maktab o‘quvchilarini aniqlashga imkon berdi, bu sog‘liqning ob’ektiv aksidir. G. L. Apanasenko metodologiyasi bo'yicha maktab o‘quvchilarining sog‘lig‘ini baholash metodologiyasini joriy etish, ayniqsa, maktablarda ommaviy tekshiruvlar o‘tkazishda maktab o‘quvchilarining sog‘lig‘ini dinamik kuzatish samaradorligini sezilarli darajada oshiradi.

Maqolada Janubiy Orolbo‘yining turli hududlarida yashovchi 11 yoshdan 14 yoshgacha bo‘lgan bolalarning antropometrik ko‘rsatkichlari – bo‘yi va tana vazni o‘rganilgan. Janubiy Orolboʻyida  yashovchi qizlarning tana vazni rivojlanishida sezilarli kechikishlar kuzatilayotgani aniqlandi. Barcha o'rganilgan hududlarda o'smirlarning jismoniy rivojlanishi to'g'risidagi ma'lumotlar me'yoriydan past ekanligi aniqlandi.

Мақолада ўқув жараёнини ташкил етишга илмий асосланган ёндашув, уни етарли даражада индивидуаллаштириш, интенсив машғулотларни бошқа тадбирлар билан бирлаштириш шартлари яширин соғлиқ нуқсонларининг намоён бўлишини кўриб чиқилган. Бу юқори sport натижаларига еришишингизга тўсқинлик қилади ва интенсив машғулотлар ва масъулиятли мусобақалар пайтида жисмоний тайёргарликни йўқотишига олиб келади. Масъулиятли мусобақалар пайтида спортчиларнинг қон ва тана суюқликларидан иммуноглобулинларнинг айрим синфларини тўлиқ йўқ қилиш ҳодисаси ҳам аниқланди, бу иммунологик мослашиш жараёнларининг бузилиши ва иммунитет захираларининг пасайишидан далолат беради.

Ushbu maqolada mualliflar tomonidan sportchi organizmiga maqsadli ta’sir ko‘rsatadigan, organizmdagi metabolik jarayonlarni boshqarish va faollashtirish imkonini beradigan sportchilarning ovqatlanish ratsionini ishlab chiqishdagi tamoyillarga rioya qilish kerakligi haqida ma’lumotlar berilgan.

Maqolada Nukus shahrida yashovchi turli yoshdagi bolalarning jismoniy (vazn-bo‘y ko‘rsatkichlari) rivojlanishini qiyosiy baholash natijalari keltirilgan. Bolalar mintaqaning ekologik sharoitiga moslashganda, balog‘at yoshi jismoniy rivojlanish tezligining sekinlashishi, ularning o‘sishi va rivojlanishining umumiy kechikishi bilan orqada qolishi mumkin.

Maqolada malakali futbolchilarning yurak-qon tomir tizimining funksional holatini baholash uchun telekardiointervalografiya va GPSports EVO tizimining diagnostika imkoniyatlari muhokama qilinadi. Mualliflar yurak urish tezligini tartibga solishning avtonom mexanizmlarining individual tipologik xususiyatlarini o'rganish va bir vaqtning o'zida GPS tizimidan foydalangan holda o'yin davomida futbolchilarning jismoniy ko'rsatkichlarini aniqlash uchun Polar telepulsometrdan foydalanishni taklif qilmoqdalar. Ushbu usullar sportchilar tanasining moslashish va moslashuv holatini baholash uchun sezgir. Yurak-qon tomir tizimining funktsional holatini o'rganishning telemetrik usullarini tibbiy nazorat amaliyotida maxsus jismoniy ko'rsatkichlarni aniqlash bilan birgalikda joriy etish tananing  mashg'ulotlarga va raqobatbardosh yuklarga etarli bo'lmagan reaktsiyalarini erta aniqlash imkonini beradi.